رتزهابه کلیه وسایل کمکی اطلاق میگردد که جهت جلوگیری و تصحیح
بدشکلیها یا نگهداری و تثبیت قسمتهای مختلف بدن به موازات آنها بکار میروند.
موارد تجویز ارتز:
1ـ کمکردن یا از بین بردن درد توسط محدود کردن حرکت یا تحمل وزن
2ـ بیحرکت کردن و حمایت از مفصل یا بافت نرم اطراف مفصل که ضعیف یا دردناک است.
3ـ کم کردن فشار عمودی
4ـ جلوگیری و یا تصحیح دفورمیتی
5ـ بهبود عملکرد
ارتزها را به دو گروه استاتیک و دینامیک تقسیم میکنند. در ارتز استاتیک امکان حرکت مفصل وجود ندارد ولی در ارتز دینامیک باکمک فنر، کش و امثالهم به عضلات مفصل معیوب در جهت حرکت کمک میشود یا به حرکت مقاومت داده میشود تا عضلات مؤثر در حرکت تقویت شوند. در صورت امکان استفاده از ارتز دینامیک به علت ایجاد حرکت و تقویت عضلات بهتر از ارتز استاتیک است ولی در بسیاری موارد که عضو فلج است ما مجبور به تجویز ارتز استاتیک هستیم.
تقسیمبندی ارتزها
1ـ ارتزهای اندام تحتانی
این ارتزها شامل ارتزهای پا، زیر زانو و بالای زانو میباشد
1ـ1) کفش طبی . کفشهایی هستند که میتوانند در موارد زیر استفاده شوند :
الف) جلوگیری از ایجاد تغییر شکل
ب) اصلاح تغییر شکل
ج) توزیع متوازن وزن
د) تکمیل سطوح اتکای پا
2ـ 1) کفی طبی . وسایلی هستند که برای کمکردن درد، جلوگیری از دفورمیتی، توزیع متعادل وزن و یا کاهش درد مورد استفاده قرار میگیرند. و با نواقص کاملاً مطابقت دارند.
2ـ ارتزهای زیر زانو
الف ـ ارتز کوتاه (AFO)
مهمترین دلایل تجویز آن عبارتند از :
ـ ایجاد استحکام جانبی در مفصل مچ پا و جلوگیری از حرکات جانبی
ـ بالا نگاهداشتن انگشتان و پا در زمان نوسان به منظور جلوگیری از تماس انگشتان با زمین
ـ کمک به مرحله فشار و در نتیجه زیبا تر کردن راهرفتن و کمکردن مصرف انرژی
ـ جلوگیری یا تصحیح دفورمیتی
ـ ایجاد ایمنی در هنگام راهرفتن
ـ اثر ثانویه در استحکام زانو
ب ـ ارتز کوتاه استاندارد با دو میله جانبی . نوعی ارتز است و دو میله جانبی دارد که توسط مفصلی به کفش متصل میشود.
ج ـ ارتز کوتاه با یک میله جانبی
ارتز تافل
ارتز تافل از پلاستیک ساخته شده است و مفصل مچ ندارد و در ناحیه ساق توسط بند به ساق متصل میشود.
5ـ ارتزهای ستون فقرات
1ـ کرستهای کوتاه
ـ افزایش ثبات
ـ بیحرکتکردن مهرههای کمر
ـ کاهش فشارهای مکانیکی وارد بر مهرههای تحتانی
ـ اصلاح تغییر شکل
ـ کاهش درد
2ـ کرستهای بلند
6ـ ارتزهای اندام فوقانی
این ارتزها شامل ارتزهای انگشتان، دست، زیر آرنج، بالای آرنج و شانه میباشد ارتزهایی که برای اندام فوقانی مورد استفاده قرار میگیرند اغلب اسپلینت نامیده میشوند.
1ـ اسپلینتهایی که در فلج اعصاب دست مورد استفاده قرار میگیرند.
2ـ اسپلینتهای که برای بیحرکت کردن آرنج در زوایای مختلف استفاده میشوند.